Το εμβόλιο αυτό είναι προφυλακτικό εναντίον της μόλυνσης από τον ιό HPV (Human Papiloma Virus) - ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, όπως μεταφράζεται στην ελληνική γλώσσ, ή τα πιο γνωστά κονδυλώματα - η σοβαρότερη βλάβη του οποίου προκαλεί καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
Κλινικές εκδηλώσεις του ιού:
- Οξυτενή κονδυλώματα
- Δυσπλασίες και καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
- Προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος του κόλπου και αιδοίου
Προδιαθέσιμοι παράγοντες:
- Μικρή ηλικία έναρξης σεξουλαικών επαφών
- Πολλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
- Κάπνισμα
- Ευπαθές ανοσοποητικό σύστημα (μεταμόσχευση, κακοήθειες, ΧΜΘ, AIDS)
Ταξινόμηση στελεχών:
- Στελέχη χαμηλού κινδύνου (6, 11, 42, 40, 43, 44, 54, 61, 72, 73, 81)
- Στελέχη υψηλού κινδύνου (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 82)
Η κακοήθεια του τραχήλου της μήτρας δεν αποδίδεται σε κληρονομικά αίτια. Είναι ο μοναδικός καρκίνος στις μέρες μας, του οποίου αποδεδειγμένα γνωρίζουμε έναν αιτιολογικό παράγοντα: τον ιό HPV. Υπάρχουν περίπου 200 δαιφορετικοί τύποι του ιού, από τους οποίους οι 40 περίπου προσβάλλουν τη γεννητική περιοχή και αντιστοιχούν σε αριθμούς, πχ. τύπους 2, 5, 16, 18 κτλπ. Κάποιοι από τους τύπους αυτούς αναφέρονται ως "χαμηλού κινδύνου" και άλλοι ως "υψηλού κινδύνου" διότι μπορεί να προκαλέσουν κυτταρικές αλλοιώσεις και να μετατρέψουν τα υγιή τραχηλικά κύτταρα σε παθολογικά κύτταρα.
Ποιός μπορεί να προσβληθεί από τον ιό αυτόν;
Κάθε γυναίκα που έχει προσβληθεί από τον ιό των αθρώπινων θηλωμάτων, διατρέχει το κίνδυνο να νοσήσει από την συγκεκριμένη κακοήθεια. Η πρώτη μόλυνση από τον ιό συμβαίνει με την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων, νωρίς στην εφηβεία ή στη νεαρή ενήλικη ζωή, που είναι και η ηλικία που εμφανίζεται η μεγαλύτερη έκθεση στον ιό (16-16 ετών). Περίπου το 80% των σεξουαλικών ενεργών γυναικών και το 50% των ανδρών υπολογίζεται πως θα προσβληθούν σε κάποια στιγμή της ζωής τους από κάποιο τύπο του συγκεκριμένου ιού, καθώς η μετάδοση μπορεί να γίνει από τη γύναικα στον άνδρα αλλά και από τον άνδρα στη γυναίκα. Είναι πολύ εύκολη και απολύτων ασυμπτωματική. Η λοίμωξη, μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα μορφή για χρόνια.
Η χρήση προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο της μόλυνσης, δεν προστατεύει όμως απόλυτα, γιατί ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και με τη δερματική επαφή στη περιοχή των γεννητικών οργάνων. Σε ολόκληρο τον κόσμο εμφανίζονται περίπου 470.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 230.000 πεθαίνουν ετησίως από την ασθένει αυτή, η οποία είναι η δεύτερη αιτία θανάτου γυναικών από καρκίνο στον κόσμο. Στην Ευρώπη περίπου 30.000 γυναίκες περίπου εμφανίζουν καρκίνο τραχήλου της μήτρας και 15.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο - περίπου 100 στην Ελλάδα. Στην προηγμένη Ευρώπη δηλαδή, 3 γυναίκες κάθε ώρα χάνουν τη ζωή τους από μία νόσο που πλέον μπορεί να προβλεφθεί σχεδόν 100%.
Με τη χορήγηση του εμβολίου, δημιουργούναι ειδικά αντισώματα που προστατεύουν από τους ιούς "υψηλού κινδύνου" οι οποίοι ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου της τραχήλου της μήτρας. Υπάρχουν: το τετραδύναμο και το διδύναμο εμβόλιο, που παρέχουν δηλαδή προστασία για τέσσερις ή για δύο τύπους του ιού. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι μια γυναίκα, παρόλο που έχει εμβολιασθεί, μπορεί αργότερα να μολυνθεί από κάποιον άλλον ογκογόνο τύπο του ιού που δεν καλύπτει το εμβόλιο.
Το εμβόλιο δεν έχει θεραπευτική δράση και δε χορηγείται για τη θεραπεία του καρκίνου της τραχήλου της μήτρας ή των κονδυλωμάτων. Ιδανικά, το εμβόλιο πρέπει να γίνεται πρίν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, επειδή μέχρι τότε ο οργανισμός δεν έχει εκτεθεί ακόμα στον ιό.
Ο εμβολιασμός για τις ηλικίες από 11 έως 15 γίνεται σε δύο δόσεις, με διαφορά 6 μηνών, ενώ για τις ηλικίες από 15 έως 26 ετών γίνεται σε τρεις δόσεις: η πρώτη δόση σήμερα, η δεύτερη δόση σε 1 ή 2 μήνες και η τρίτη δόση 6 μήνες μετά την πρώτη. Πλήρης προστασία παρέχεται 1 μήνα μετά την ολοκλήρωση του σχήματος. Το εμβόλιο χορηγείται με ενδομυϊκή ένεση στο βραχίονα ή στο γλουτό. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, παρέχουν στοιχεία για διάρκεια προστασίας μέχρι 15 έτη και δεν είναι αναγκαία μία αναμνηστική δόση στο μέλλον. Το συγκεκριμένο εμβόλιο κυκλοφορεί στην Ελλάδα με διαφορετικό εμπορικό όνομα από 2 πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρίες. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείς στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις www.hpv-info.gr και www.emvolioktm.gr.
Προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
- Ανάπτυξη Πανελλαδικού Δικτύου πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
- Εφαρμογή των Εθνικών Προγραμμάτων εμβολιασμού
- Εφαρμογή Μαζικών Προγραμμάτων Ελέγχου πληθυσμού
Παρενέργειες
Το HPV εμβόλιο φαίνεται πως δεν προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Ήπια ενοχλήματα έχουν περιγραφεί, όπως:
- Ήπιος πόνος στο σημείο το εμβολιασμού (8 στους 10)
- Ερυθρότητα ή οίδημα στο σημείο του εμβολιασμού (1 στους 4)
- Δεκατική πυρετική κίνηση (1 στους 10)
- Κνησμός στο σημείο του εμβολιασμού ή
- Πυρετός πάνω από 38ο C (λιγότερο από 1 στους 30)
Σύμφωνα με τους επίσημους φορείς "Το εμβόλιο εναντίον του HPV φαίνεται να είναι ένα πολύ ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, με πολύ μεγάλη σπουδαιότητα για την υγεία των γυναικών".
Πρόβλεψη για το μέλλον
Αν κάτι δεν αλλάξει, η πρόβλεψη είναι ότι το 2050 τα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας θα φτάσουν στο 1 εκατομμύριο ανά έτος στον κόσμο.
