Είμαστε πια όλοι γιατροί; Τζάμπα τα περίπου 11 χρόνια που έβγαλα τα μάτια μου διαβάζοντας για να γίνω Παθολόγος; Συν το μεταπτυχιακό, συν η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση;

Είμαστε όλοι γιατροί του facebook, του google; Tόσο απλό ήταν;

Όχι δεν είναι τόσο απλό, είναι μια ολόκληρη ή και 2 επιστήμες. Επίσταμαι = γνωρίζω κάτι καλά, το κατέχω

Για να μπορείτε λοιπόν να εκφέρετε μια λίγο πιο ασφαλή γνώμη κοντά στη γνώμη των έγκριτων ειδικών, σας δίνω κάποιες οδηγίες και σημειώνω ότι χρειάζονται και γνώσεις Στατιστικής, όχι μόνο Ιατρικής για να αξιολογήσεις μια μελέτη.

 

CRITICAL APPRAISAL OF CLINICAL TRIALS = ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

H κριτική εκτίμηση είναι η διαδικασία της προσεκτικής και συστηματικής αξιολόγησης της έρευνας προκειμένου να εξεταστεί η αξιοπιστία της.

Περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια, όσον αφορά τις κλινικές μελέτες

  1. Η μελέτη παρουσιάζει ξεκάθαρο θέμα; Δηλαδή ξεκαθαρίζει ποιος είναι ο πληθυσμός που θα εξετάσει, η παρέμβαση, ο πληθυσμός σύγκρισης και η έκβαση;
  2. Ήταν τυχαιοποιημένη; Ήταν τυφλή; Ήταν διπλή τυφλή; Έγινε σωστά η τυχαιοποίηση; Ήταν τυφλή προς τους ερευνητές και τους συμμετέχοντες; Ήταν οι αναλυτές blinded, δηλαδή γνώριζαν ή όχι ποιος συμμετέχων πήρε ή όχι το φάρμακο
  3. Εξετάστηκε η έκβαση σε όλους τους συμμετέχοντες; Υπήρξε συμμόρφωση; Παρέμειναν όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη;
  4. Οι ομάδα παρέμβασης με την ομάδα ελέγχου ήταν παρόμοιες στην αρχή της μελέτης όσον αφορά δημογραφικά και άλλα χαρακτηριστικά ώστε να μπορούν να συγκριθούν;
  5. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναλύονται με λεπτομέρεια από τους συγγραφείς;
  6. Ήταν τα αποτελέσματα στατιστικά σημαντικά; Έγινε σωστή στατιστική ανάλυση; Ποια στατιστική μέθοδος χρησιμοποιήθηκε; Ήταν η κατάλληλη για τον τύπο της έκβασης που εξετάσθηκε; Το δείγμα του πληθυσμού που συμμετείχε ήταν μεγάλο;
  7. Αναφέρθηκε η περίπτωση σφαλμάτων; Χάθηκαν δεδομένα από ασθενείς; Αναφέρθηκαν όλα τα αποτελέσματα του πρωτοκόλλου για κάθε ομάδα;
  8. Αναφέρθηκαν τα διαστήματα εμπιστοσύνης (confidence intervals) του αποτελέσματος;
  9. Tα ευεργετικά αποτελέσματα της μελέτης ξεπερνούν τα ανεπιθύμητα; Αναφέρθηκαν τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες;
  10. Υπάρχουν αποτελέσματα για τα οποία θα θέλατε πληροφορίες και δεν δόθηκαν;
  11. Προσαρμόζονται τα αποτελέσματα στον πληθυσμό σας;

Αυτή τη διαδικασία περνούν μελέτες για να αποφασιστεί αν θα ανακοινωθούν, δημοσιευτούν σε έγκριτα περιοδικά με υψηλό impact factor (παράγων επιρροής) και ακολούθως αν τα αποτελέσματά τους θα εφαρμοστούν στο γενικό πληθυσμό.

Επίσης να αναφέρω ότι αν μια μελέτη φάσης ΙΙΙ βγάζει ευεργετικά συμπεράσματα ενώ διενεργείται και δεν έχει τελειώσει ακόμη, αλλά φαίνεται ότι αυτά τα αποτελέσματα θα παραμείνουν έτσι ως το τέλος, είναι ανήθικο να μην δώσεις το φάρμακο αυτό στην κυκλοφορία σε έκτακτη ανάγκη και να στερήσεις το ευεργετικό του αποτέλεσμα από τον πληθυσμό περιμένοντας να τελειώσει η μελέτη.

Άρα καταλαβαίνουμε ότι

  1. Οι συνάδελφοι που ξεσηκώνονται κατά του εμβολίου και προσβάλλουν την αξιοπιστία αυτών των μελετών με τι δεδομένα το κάνουν; Έκαναν critical appraisal στις μελέτες, γιατί με αυτά που τους ακούω να λένε, μάλλον δεν ξέρουν καν τι είναι το critical appraisal
  2. Δεν υπάρχει γνώμη στην ιατρική, υπάρχει γνώση στηριγμένη σε ευρήματα μελετών = evidence based medicine
  3. Δεν πιστεύουμε ό,τι γράφει ο καθένας, γιατί δεν ξέρουμε αν έχει ακολουθήσει όλη την παραπάνω διαδικασία
  4. Δεν πιστεύουμε τον κίτρινο τύπο = παρουσιάζω και υπερτονίζω τη μία και σπάνια πλευρά του νομίσματος και δεν παρουσιάζω καν τα δεδομένα της άλλης πλευράς για τα οποία μιλούν και ξαναμιλούν έγκριτοι επιστήμονες

Το άρθρο αυτό δεν αναφέρεται μόνο για τα εμβόλια του COVID, όπου βλέπουμε ότι άσχετοι συνάδελφοι επικαλούνται κάθε καρυδιάς καρύδι από μελέτες για να υποστηρίξουν τις ψεκασμένες ιδέες τους.

Αναφέρομαι και σε άλλα θέματα, όπως το θέμα των βιταμινών, των ιχνοστοιχείων, των αντιοξειδωτικών που έχουν γίνει πολύ της μόδας και με ένα απλό googlάρισμα ο ασθενής νομίζει ότι βρήκε την αλήθεια.

Καταλαβαίνω ότι η πιο πάνω κριτική αξιολόγηση μελέτης δεν μπορεί να γίνει καλά - καλά ούτε από κάποιους ιατρούς.

 

Οπότε 2 είναι οι λύσεις για τον ασθενή ή για τον γιατρό που θέλει να φθάσει στην έγκυρη πληροφορία

  1. Εμπιστεύεται έγκριτους επιστήμονες
  2. Μπορεί να ανατρέξει σε συστηματικές ανασκοπήσεις στην Cochrane library για ένα θέμα που τον απασχολεί ή να διαβάσει μελέτες που δημοσιεύονται σε περιοδικά με πολύ υψηλό impact factor, όπου έχουν περάσει από σκληρό έλεγχο

Συστηματική ανασκόπηση είναι η στατιστική σύνθεση όλων των κλινικών δοκιμών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα πάνω σε ένα θέμα, δηλαδή συνθέτει όλα τα δεδομένα από όλες τις μελέτες που έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα.

Παραθέτω παραδείγματα πιο κάτω

Συστηματική ανασκόπηση της Cochrane library για την επίδραση των αντιοξειδωτικών σκευασμάτων στην υγεία.

https://www.cochrane.org/CD007176/LIVER_antioxidant-supplements-for-prevention-of-mortality-in-healthy-participants-and-patients-with-various-diseases

What do Cochrane systematic reviews say about probiotics as preventive interventions?

Conclusion: Despite the marketing and the benefits associated with probiotics, there is little scientific evidence supporting the use of probiotics. None of the reviews provided any high-quality evidence for prevention of illnesses through use of probiotics. More trials are needed to gain better knowledge of probiotics and to confirm when their use is beneficial and cost-effective.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ, ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΑΤΤΕΤΕ ΣΕ ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΕΙΔΙΚΟΙ