ΥΨΗΛΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Για να μειωθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος (καρδιακά επεισόδια, εγκεφαλικά επεισόδια κ.ά.) στην ενήλικο ζωή, έχουν θεσπιστεί κατευθυντήριες οδηγίες για τον έλεγχο, την παρακολούθηση και την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερίνης στα παιδιά.
H εικόνα δείχνει την πρόληψη σχηματισμού αθηρωματικής πλάκας όταν η θεραπευτική παρέμβαση έχει ξεκινήσει στην παιδική ηλικία (Β), σε σύγκριση με την καθυστερημένη θεραπευτική παρέμβαση (Α).1
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία το 2018 θέσπισε τα ακόλουθα:
ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ
- Στα παιδιά με οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιακής νόσου ή ιστορικό σημαντικής υπερλιπιδαιμίας πρέπει να γίνεται έλεγχος από την ηλικία των 2 ετών για να εντοπιστεί πιθανή οικογενής υπερχοληστερολαιμία.
- Στα παιδιά με παχυσαρκία πρέπει να γίνεται έλεγχος λιπιδίων.
- Στα παιδιά που δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες πρέπει να γίνεται έλεγχος λιπιδίων στις ηλικίες 9-11 ετών και ακολούθως πάλι 17-21 ετών
Δηλαδή αν υπάρχει ιστορικό από γονείς καρδιαγγειακής νόσου ή υπερλιπιδαιμίας ή αν το παιδί παρουσιάζει παχυσαρκία ή άλλες μεταβολικές διαταραχές θα πρέπει να εξετάζεται από την ηλικία των 2 ετών.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
- Στα παιδιά και τους εφήβους με υψηλή χοληστερίνη πρωταρχικό ρόλο παίζει η αλλαγή του τρόπου ζωής με υγιεινή διατροφή και αερόβιο άσκηση.
- Σε παιδιά άνω των 10 ετών με LDL μεγαλύτερη ή ίση με 190 mg/dl ή LDL μεγαλύτερη ή ίση από 160 mg/dl και εικόνα οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας και εφόσον οι τιμές δεν πέφτουν μετά 3-6 μήνες υγιεινοδιαιτητικής παρέμβασης, θα πρέπει να γίνεται έναρξη θεραπείας με στατίνη.
- Στα παιδιά με μέτρια προς σημαντική υπερχοληστερολαιμία, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος των πρώτου, δευτέρου και αν γίνεται και τρίτου βαθμού συγγενών για την ανεύρεση οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας, το λιπιδαιμικό δένδρο.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΜΩΣ ΥΓΙΕΙΝΟΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
ΑΣΚΗΣΗ – ΑΥΞΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ – ΑΥΞΗΣΗ Ω3 ΛΙΠΑΡΩΝ – ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΡΕΣΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΝΣ ΛΙΠΑΡΩΝ - ΑΥΞΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΛΩΝ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΛΙΠΟΥΣ ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΟ 20-25% ΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΘΕΡΜΙΔΩΝ, ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΛΙΠΟΣ <7%, ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ 200-300 mg ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ
- Κίνηση, άσκηση τουλάχιστον 60 λεπτά καθημερινά
- Λιγότερη τηλεόραση, γιατί η καθιστική ζωή είναι νόσος
- Δραστηριότητες στη φύση
- Αθλητικές δραστηριότητες
- Υγιεινά σνακς στο σχολείο
- Σπιτικό μαγείρεμα
- Μείωση κορεσμένων λιπαρών και trans λιπαρών
- Υγιεινός τρόπος μαγειρέματος, η υγρασία και η χαμηλότερη θερμοκρασία μαγειρέματος παράγουν λιγότερα AGEs, ουσιών δηλαδή που παράγονται κατά το μαγείρεμα και σχετίζονται με διαβήτη και αθηροσκλήρωση
- Μείωση επεξεργασμένων τροφίμων και ειδικά των επεξεργασμένων κρεάτων και αρτοπαρασκευασμάτων ή γλυκισμάτων
- Αύξηση ξηρών καρπών και σπόρων
- Αύξηση οσπρίων
- Αύξηση φρούτων λαχανικών
- Αύξηση προϊόντων ολικής άλεσης
- Αύξηση κατανάλωσης ψαριών
- Κατανάλωση μονοακόρεστων ή πολυακόρεστων λαδιών
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΛΙΠΑΡΑ
- Λιπαρά κρέατα όπως αρνί, χοιρινό
- Λουκάνικα
- Σαλάμια
- Μπέργκερς, fast food
- Τυρί
- Βούτυρο
- Έλαιο καρύδας
- Φοινικέλαιο
ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΟ ΤΥΡΙ, ΒΟΔΙΝΟ, ΛΑΔΙΑ, ΠΛΗΡΕΣ ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΤΑ TRANS ΛΙΠΑΡΑ
- Ο FDA to 2018 θεσπίζει ότι τα trans λιπαρά είναι ανθυγιεινά για την υγεία και όρισε την απομάκρυνσή τους από τα τρόφιμα.
- Βρίσκονται κυρίως στα επεξεργασμένα κρέατα, στο βούτυρο και στα αρτοπαρασκευάσματα (ντόνατς, κράκερς, muffins και άλλα)
- Στα τηγανητά τρόφιμα
ΑΥΞΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΛΩΝ
- ΦΑΣΟΛΙΑ ΣΟΓΙΑΣ
- ΟΣΠΡΙΑ
- ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΚΑΙ ΣΠΟΡΟΙ
- ABOKANTO
ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΛΙΠΙΔΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ, mg/dL |
ΟΡΙΑΚΕΣ, mg/dL |
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ, mg/dL |
|
TC ΟΛΙΚΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ |
<170 (<4.3 mmol/L) |
170–199 (4.3-5.1 mmol/L) |
≥200 (≥5.1 mmol/L) |
Triglycerides (0–9 y) |
<75 (<0.8 mmol/L) |
75–99 (0.8–1.1 mmol/L) |
≥100 (≥1.1 mmol/L) |
Triglycerides (10–19 y) |
<90 (<1.0 mmol/L) |
90–129 (1.0–1.5 mmol/L) |
≥130 (≥1.4 mmol/L) |
HDL-C |
>45 (>1.2 mmol/L) |
40–45 (1.0–1.2 mmol/L) |
<40 (<1.0 mmol/L) |
LDL-C |
<110 (<2.8 mmol/L) |
110–129 (2.8–3.3 mmol/L) |
≥130 (≥3.4 mmol/L) |
Non-HDL-C |
<120 (<3.1 mmol/L) |
120–144 (3.1-3.7 mmol/L) |
≥145 (≥3.7 mmol/L) |
|
|
|
|
Πηγές
- Familial hypercholesterolaemia in children and adolescents: gaining decades of life by optimizing detection and treatment
Eur Heart J 2015 Sep 21;36(36):2425-37. doi: 10.1093/eurheartj/ehv157. Epub 2015 May 25.
2018 AHA/ACC/AACVPR/AAPA/ABC/ACPM/ADA/AGS/ APhA/ASPC/NLA/PCNA Guideline on the Management of Blood Cholesterol: Executive Summary
Foundations of Lifestyle Medicine Board Review 3rd edition